dr. Ireneusz Koepke

Przedmiot: Historia i zagadnienia filozofii.

Kurs 1. Filozofia – podstawowe pojęcia, nurty i idee

1.      Filozofia (etym. gr. phileo – miłuję, sophia – mądrość; = miłość mądrości) – pewna refleksja nad otaczającym nas światem,

2.      Historia ( etym. z gr. historía – ‘opowieść o dawnych wydarzeniach’; hístōr – ‘świadek naoczny’) - dzieje przebieg i proces społecznego rozwoju; przebieg wydarzeń;

3.      Dwa znaczenie historii:

a)      przedmiotowe  - dane faktyczne

b)      podmiotowe – analiza i opis tych przedstawień (wydarzeń)

4.      Historia filozofii – w sensie przedmiotowym, będzie to związane ze źródłami, dokumentami obrazującymi daną epokę; społecznymi uwarunkowaniami powstania określonych idei filozoficznych; natomiast w sensie podmiotowym będą to wyznaczone przed badacza metody analizy, porządek analizy, etc.

5.      Dwa sposoby widzenia przedmiotu i zadania filozofii: 1) poznanie otaczającej rzeczywistości; 2) poszukiwanie i wyznaczanie ludzkich powinności i zasad moralnego działania.

6.      Analizy historii/rodzajów filozofii:

a)      wg. epok (np. starożytna, średniowieczna, oświecenia, współczesna, etc.)

b)      wg. działów (np. ontologia/metafizyka, epistemologia, aksjologia, historiozofia, antropologia, filozofia społeczna, filozofia polityki)

c)      geograficznie (np. filozofia grecka, niemiecka, brytyjska, francuska, rosyjska, polska)

d)     wg. nurtów (np. stoicyzm, sceptycyzm, tomizm, pragmatyzm, neopozytywizm, postmodernizm, idealizm, materializm),

e)      wg. twórców (np. filozofia Sokratesa, Platona, Arystotelesa, św. Augustyna, Kartezjusz, B. Spinozy, I. Kanta, G.W.F. Hegla, etc.)

7.      Działy filozofii:

a)      Ontologia/metafizyka

b)      Epistemologia (teoria poznania)

c)      Aksjologia: etyka i estetyka

d)     Antropologia filozoficzna

e)      Historiozofia (filozofia dziejów)

f)       Filozofia społeczna

g)      Filozofia polityki

h)      Filozofia nauki.

8.      Dwie drogi rozumienia zadań filozofii:

a)      nurt platońsko-arystotelesowski – metafizyka, natura bytu, pierwsze przyczyny;

b)       nurt humowsko-kantowski – epistemologia, zasady poznania, źródła i granice poznania.

9.      Podziały filozofii starożytnej

a)      wg. Arystotelesa: teoretyczna i praktyczna

b)      wg. stoików: logika, fizyka i etyka